معرفی رشته بهداشت عمومی

بهداشت عمومی شاخه ای از علوم بهداشتی است.دانش آموختگان آن در جهت حفاظت ، ارتقاء و بازسازی سلامت افراد جامعه فعالیت میکنند.دانش آموختگان این رشته باید مجهز به مجموعه ای از علوم ، مهارت ها و اعتقاداتی باشند که در جهت حفظ ، توسعه و ارتقاء سلامت جامعه تلاش نمایند.

تاریخچه :

انسان در گذر زمان با به دست آوردن تجارب مختلف در متن تمدن های گوناگون بشری به تدریج به سوی چگونگی تامین سلامت و کنترل بیماری ها گرایش پیدا نموده است.

دستاوردهای بشری در دوره انقلاب بشری در مواجهه با پیدایش مسائل جدیدی از قبیل : شیوع بیماری ها ، بروز اپیدمی های مختلف ، پیدایش مسائل مربوط به زیست و محیط کار ، مهاجرت ها ، مسائل جمعیتی و مسائل مربوط به بهداشت روان روز به روز شفاف تر شد و در نهایت به تدریج حیطه پزشکی پیشگیری از حیطه پزشکی مبتنی بر درمان استقلال بیشتری یافت. پزشکی پیشگیری در مسیر تکاملی خود با عنوان کلی بهداشت عمومی در حیطه های کنترل بیماری ها ، مهندسی اجتماعی و نهایتا بهداشت برای همه تکامل یافت.

رشته کارشناسی بهداشت عمومی می تواند پایه اصلی تمام رشته های منشعب از بهداشت عمومی مانند آموزش بهداشت ، تغذیه ، مدیریت بهداشتی ، اقتصاد بهداشت و ... تلقی شود.

ستاد انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ 1361/11/27 بر اساس طرح تربیت کارشناس بهداشت عمومی که توسط شاخه بهداشت گروه پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی تهیه شده و به تایید آن گروه رسیده بود برنامه آموزشی دوره کارشناسی ناپیوسته آن را تصویب کرد. سپس در سال 1362 به تصویب مجلس رسید و به دنبال آن پس از ابلاغ به آموزش عالی پذیرش دانشجو انجام گرفت. آخرین بازنگری مقطع کارشناسی ناپیوسته آن در سال 1384 انجام گرفت.

ارزش ها :

ما معتقدیم که برخورداری از سلامت حق همه انسانهاست.دانش آموختگان این رشته بایستی با بینش سلامت نگر جامعه نگر آینده نگر و با استفاده از استراتزی ها و تکنولوژی مناسب ، جلب مشارکت مردم در امور ، همکاری های بین بخشی و در نظر گرفتن عدالت اجتماعی و اصل برابری انسان ها و با در نظر گرفتن اولویت های ملی و منطقه ای به ارائه خدمات مورد نظر بپردازند. ما اعتقاد داریم که خدمات بهداشتی میتواند به صورت ادغام یافته ارائه شود ، لذا دانش آموختگان این رشته بایستی اطلاعات و توانمندی های لازم را به صورت چندپیشه ای multidisciplinary کسب نمایند.

اهداف کلی :

آموزش و تربیت نیروهایی که :

1. با آگاهی و عملکرد همسو با نیازهای محیط ، جامعه ، خانواده و فرد و با ارزیابی و ارزشیابی عوامل خطر و مداخله و تغییر در سطح بهداشت محیط ، جامعه ، خانواده و فرد آشنا باشند.

2. از چگونگی اثرگذاری عوامل انسانی ، محیطی ، اقتصادی و اجتماعی بر چگونگی تامین ، حفظ و ارتقاء سلامتی در سطوح مختلف آشنا باشند.

3.از چگونگی مداخله از طریق نیازسنجی ها ، آموزش بهداشت ، کنترل اپیدمی ها ، مراقبت از چگونگی تغذیه و تغییر در شاخص های سلامتی در سطح سلامت جامعه آگاهی داشته باشند.

نقش دانش آموختگان :

دانش آموختگان رشته بهداشت عمومی در حرفه آینده خود در جامعه نقش های زیر را بر عهده خواهند داشت :

نقش آموزشی : آموزش به افراد تحت پوشش

نقش پژوهشی : کمک به پژوهش های کاربردی در عرصه های بهداشتی کشور

نقش مراقبتی : درباره برنامه های مصوب وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در سطح کل جامعه مانند مراقبت از رشد و تکامل کودکان ، مراقبت از مادران باردار و .... با عنایت به سطوح سه گانه پیشگیری

وظایف حرفه ای دانش آموختگان :

1. نقش مراقبتی :

مراقبت قبل و بعد از زایمان مادران

مراقبت کودکان در دوران نوزادی ، شیرخواری و قبل از مدرسه

پایش سلامت کودکان در مدرسه ای بر حسب لزوم

کمک و نظارت در اجرای برنامه ( ARI MANA EPI) ، CDD

2. نقش اجرایی :

شرکت در برنامه های بهداشت مدارس

ارائه خدمات تنظیم خانواده به افراد تحت پوشش

نظارت بر چگونگی تشکیل و تکمیل پرونده برای خانوارهای تحت پوشش

نظارت بر اجرای ارجاع موارد اضطراری

کمک به انجام امور و وظایف سایر واحدهای مراکز بهداشتی درمانی در موارد ضروری

انجام وظایف محوله در موارد اضطراری

بررسی و نظارت بر نیازهای تدارکاتی مراکز ارائه خدمت

3. نقش پژوهشی :

کمک به پژوهش های کاربردی ( HSR ) در عرصه های بهداشتی کشور

آموزش پرسشگران طرح های پژوهشی

ارائه طرح های پژوهشی در زمینه HSR

کمک در مصاحبه های پژوهشی و گردآوری داده های مورد نیاز و تجزیه و تحلیل نتایج

4. نقش آموزشی :

آموزش به کلیه افراد تحت پوشش مراکز محل خدمت دانش آموخته ( کمک در آموزش بهداشت به کاردانها و بهورزان مامور خدمت در مراکز مورد نظر )

آموزش به مادران در دوران بارداری ، شیردهی ، یائسگی

آموزش و مشاوره پیش از ازدواج به افراد تحت پوشش

شرایط و نحوه پذیرش :

پذیرش دانشجو بصورت متمرکز از طریق کنکور سراسری خواهد بود.

رشته های مشابه در داخل و خارج از کشور :

این رشته ، رشته مشابهی در داخل کشور ندارد ولی با رشته های بهداشت محیط ، بهداشت حرفه ای ، اپیدمیولوژی دروس مشترک میتواند داشته باشد.

دوره کارشناسی بهداشت عمومی در بسیاری از کشورها وجود دارد.

شرایط مورد نیاز برای راه اندازی رشته بر اساس ضوابط شورای گسترش و ارزیابی آموزش پزشکی می باشد.